Kilka lat temu pomyślałbyś, że taki scenariusz pasuje tylko do fabuły filmów science fiction. Czy kiedykolwiek myślałeś o tym, że będziesz mógł wziąć specjalną pigułkę i praktycznie jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki twoje funkcje umysłowe zostaną wzmocnione? Dzięki nim zmieniasz się w nadludzką postać, szybciej reagujesz a informacje przetwarzasz jak superkomputer.
Modafinil to jedna z supergwiazd. Jest przepisywany w Stanach Zjednoczonych w leczeniu zaburzeń związanych ze snem. Nie tylko udowodniono, że powoduje minimalne skutki uboczne, ale wiadomo, że poprawia ogólną wydajność poznawczą i pomaga w leczeniu bezdechu sennego i narkolepsji.
Co mówią badania?
W badaniu opublikowanym w Europejskim Centru Neuropsychofarmakologii z 2015 roku, poproszono uczestników o wykonanie złożonych zadań po przyjęciu modafinilu lub dawki placebo. Uczestnicy, którzy przyjmowali modafinil, byli bardziej dokładni i uważni w porównaniu do pozostałych badanych.
Niestety po przewrowadzeniu krótkiego badania polegającego na naciśnięciu przycisku po zobaczeniu określonego koloru nie można postawić jednoznacznego wniosku.
Jest jedna rzecz do rozważenia. Modafinil działa bardzo podobnie do kofeiny znajdującej się np. w kawie. Jak twierdzi współautorka Anna-Katherine Bram, długoterminowe stosowanie modafinilu nie zostało jeszcze przetestowane i nie zaobserwowano jego skuteczności, a badania te zostały „przeprowadzone w środowisku naukowym i zwykle dotyczyły tylko skutków pojedynczej dawki”.
Nie jesteśmy w stanie określić co dzieje się w przypadku długoterminowego spożywania nootropu.
Póki co wszystko wskazuje na pozytywne efekty stosowania tej substancji. Należy pamiętać, że wszyscy jesteśmy różni i różne leki mogą na nas działać w niejednolity sposób. To samo dotyczy skutków ubocznych, wszyscy reagujemy inaczej na różne rodzaje leków.
Ponieważ długotrwałe użytkowanie i jego skutki nie zostały jeszcze ustalone, najpierw skonsultuj się z lekarzem.
Czy są jakieś zamienniki?
Ludzie od zawsze szukali sposobów na zwiększenie siły fizycznej jak i psychicznej.
Można powiedzieć, że stosunkowo niedawno naukowcy odkryli “magiczne” substancje, jednak tylko nieliczne przeszły test z pozytywnymi rezultatami.
Kofeina: Bez wątpienia jest jednym z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych stymulantów. Minusem jest to, że dość szybko budujesz tolerancję, a efekty nie pozostają tak silne przy długotrwałym użytkowaniu.
Nikotyna: Jest używany od setek lat, ale jest też bardzo uzależniająca z wieloma skutkami ubocznymi.
Amfetamina: Była pierwszym lekiem stosowanym w leczeniu nadpobudliwości u dzieci. Poprawia uwagę i pamięć oraz zwiększa poziom dopaminy i noradrenaliny. Minusy to zaburzenia snu i psychozy oraz głębokie uzależnienie.
Ritalin: Metylofenidat znany również jako Ritalin stał się powszechny w leczeniu ADHD w 1990 roku. Chociaż ludzie mogą z czasem rozwinąć tolerancję na Ritalin, nadal jest on stosowany bez recepty, jako pomoc w koncentracji i skupieniu.
Aricept: Najczęściej stosowany w leczeniu choroby Alzheimera, zyskał popularność w 1990, to niektóre badania wykazują poprawę pamięci i uważności u osób zdrowych.
Czy nootropy czynią Cię mądrzejszym?
Różni ludzie doświadczają efektów tych leków w różnym stopniu i to samo dotyczy skutków ubocznych, nie wszystkie działania niepożądane występują u każdego. Ponieważ reakcja na leczenie jest różna, a przypadki różnią się między sobą, zawsze dobrą praktyką jest konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.
W przypadku dzieci i młodzieży ważne jest, aby wziąć pod uwagę skutki długotrwałego stosowania. Leki poprawiające funkcje poznawcze stają się coraz bardziej powszechne u dzieci, ponieważ większość początkowych badań klinicznych (szczególnie modafinilu) okazała się bezpieczna, gdy podawano je dzieciom w leczeniu ADHD i zaburzeń nadpobudliwości.
Jednak w badaniach uwzględniono pierwsze kilka miesięcy stosowania leków, więc rzeczywiste długotrwałe stosowanie i potencjalne skutki uboczne będą widoczne.
W badaniu przeprowadzonym w 1887, w sprawie stosowania „inteligentnych narkotyków” u dzieci i młodzieży wyrażono obawy, że stosowanie tych leków może wpłynąć na zdolność mózgu do uczenia się i adaptacji, a także zwiększyć zachowania uzależniające.
Najlepsze wyniki leków poprawiających funkcje poznawcze, jak sugerują badania i testy, są doświadczane przez osoby o niskim do średniego IQ. Badanie prowadzone przez University of Oxford, w 2014, odkrył, że gdyby leki te były podawane tylko osobom, które najbardziej ich potrzebują, wiele obaw związanych z używaniem „inteligentnych narkotyków” zostanie zniwelowanych.
Wnioski
Podsumowując, przeszliśmy długą drogę w rozwoju i wykorzystaniu wzmacniaczy, ale nie wiemy jeszcze wszystkiego, co można na ich temat powiedzieć.
Nie ma wątpliwości, że leki poprawiające pamięć zostaną z nami na dłużej i może przydzie czas, w którym będziemy mogli zażywać pigułki bez obaw o skutki uboczne lub uzależnienie. Póki co przed rozpoczęciem stosowania omów indywidualne potrzeby z lekarzem.
