Jeśli chorujesz na cukrzycę typu 2, z pewnością nie jesteś sam. Według CDC, jedna na 10 osób w USA ma cukrzycę. Jednak pomimo znacznego postępu w leczeniu cukrzycy w ciągu ostatnich 20 lat, mniej niż połowa chorych na cukrzycę faktycznie osiąga docelowy poziom cukru we krwi.
Częściowo może to być spowodowane tym, że lekarze mogą powoli wprowadzać zmiany w planie leczenia pacjenta, nawet jeśli cele leczenia nie są osiągane. Jednym z powodów może być przytłaczająca liczba obecnie dostępnych leków. Jednak zbyt długie oczekiwanie na dostosowanie leczenia cukrzycy typu 2 może mieć długotrwałe negatywne skutki dla organizmu, które mogą zwiększać ryzyko chorób serca i nerek oraz innych powikłań.
Czym jest cukrzyca typu 2?
Cukrzyca typu 2 jest chorobą przewlekłą, w której upośledzona jest zdolność organizmu do wykorzystywania glukozy lub cukru jako paliwa. Nasze ciała wytwarzają hormon zwany insuliną, który umożliwia cukrowi z węglowodanów dotarcie do komórek i wykorzystanie go jako energii. W cukrzycy typu 2 zdolność insuliny do wykonywania swojej pracy jest upośledzona, a wraz z upływem czasu organizm produkuje jej mniej. Oznacza to mniej cukru w komórkach na paliwo i więcej cukru we krwi, gdzie nie można go wykorzystać. Wysoki poziom cukru we krwi z czasem może spowodować uszkodzenie ważnych narządów, takich jak serce, nerki, nerwy i oczy.
Niektóre czynniki ryzyka, które predysponują ludzi do rozwoju cukrzycy typu 2, takie jak: genetyka i wiek nie podlegają modyfikacji. Inne czynniki ryzyka, takie jak nadwaga lub otyłość, mogą ulec zmianie. Dlatego utrata 5% do 10% masy wyjściowej poprzez zdrowe odżywianie i aktywność fizyczną pozostaje podstawą leczenia cukrzycy typu 2.
Większość leków przeciwcukrzycowych skutecznie obniża poziom cukru we krwi
Docelowy poziom cukru we krwi u większości dorosłych chorych na cukrzycę to A1C poniżej 7%. (HbA1c jest miarą średniego poziomu cukru we krwi danej osoby w okresie około trzech miesięcy). U wielu osób dieta i ćwiczenia nie wystarczają, aby osiągnąć cel i może być potrzebny jeden lub więcej leków. Metformina to wypróbowany i przetestowany lek, który był stosowany od wielu dziesięcioleci w leczeniu cukrzycy typu 2 i jest zalecany przez większość ekspertów jako terapia pierwszego rzutu. Jest niedrogi, bezpieczny, skuteczny i dobrze tolerowany przez większość ludzi.
Gdy metformina nie kontroluje odpowiednio poziomu cukru we krwi, należy dodać inny lek. W tym momencie lekarze i pacjenci muszą wybierać spośród wielu dostępnych leków i klas leków do leczenia cukrzycy typu 2. Ogólnie rzecz biorąc, u osób z niskim ryzykiem chorób serca lub bez choroby nerek w wywiadzie większość leków przeciwcukrzycowych dodawanych do metforminy skutecznie obniża poziom cukru we krwi i może obniżyć HbA1c poniżej 7%.
Jak więc wybrać lek? Każda osoba z cukrzycą ma własne cele, potrzeby i preferencje. Przed wyborem leku należy zadać kilka istotnych pytań: Czy poziom cukru we krwi jest docelowy? Czy ten lek jest niedrogi? Czy mam chorobę serca lub nerek? Jakie są skutki uboczne? Czy to pigułka, czy zastrzyk i jak często się ją przyjmuje?
Niezależnie od wybranego leczenia, American Diabetes Association Standards of Care zaleca ponowną ocenę kontroli cukrzycy co trzy do sześciu miesięcy, a następnie modyfikacje leczenia w razie potrzeby.
Nowsze leki przeciwcukrzycowe – korzyści i zagrożenia
Nowsze opcje leczenia Cukrzyca typu 2 – agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1) i inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego-2 (SGLT2) – były mocno reklamowane. Te nowsze klasy leków obniżają poziom cukru we krwi, a także przynoszą korzyści sercowo-naczyniowe i nerkowe.
Agoniści receptora GLP-1 to leki obniżające poziom cukru we krwi po jedzeniu, pomagając wydajniej działać insulinie w organizmie. Wszystkie leki z tej grupy, z wyjątkiem jednego, są wstrzykiwane samodzielnie pod skórę, codziennie lub co tydzień. Wykazano, że niektóre z nich, takie jak liraglutyd (Victoza), semaglutyd (Ozempic) i dulaglutyd (Trulicity), zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u osób z wysokim ryzykiem chorób serca lub z występującą wcześniej chorobą serca . Promują również utratę wagi. U niektórych osób przyjmujących agonistów receptora GLP-1 mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak nudności i wymioty, a w bardzo rzadkich przypadkach zapalenie trzustki.
Inhibitory SGLT2, takie jak empagliflozyna (Jardiance), kanagliflozyna (Invokana), dapagliflozyna (Farxiga) i ertugliflozyna (Steglatro) to również nowsza klasa leków, które działają poprzez blokowanie nerek przed ponownym wchłanianiem cukru z powrotem do organizmu. Mają również korzyści sercowo-naczyniowe, szczególnie u osób z niewydolnością serca, i wykazano, że spowalniają postęp cukrzycowej choroby nerek. Inne korzyści obejmują obniżenie ciśnienia krwi i promowanie utraty wagi. Stosowanie tych leków może zwiększać ryzyko zakażeń drożdżakowych narządów płciowych, zwłaszcza u kobiet. Rzadką, ale poważną konsekwencją stosowania inhibitorów SGLT2 jest cukrzycowa kwasica ketonowa, która jest nagłym przypadkiem medycznym, którego można uniknąć, zaprzestając przyjmowania tych leków w porozumieniu z lekarzem przed poważnymi operacjami lub w przypadku choroby lub na czczo.
Chociaż te leki przeciwcukrzycowe z pewnością oferują więcej niż tylko poprawę poziomu cukru we krwi, pozostają kosztowne i niedostępne dla wielu osób. Dlatego tak ważna jest otwarta i szczera rozmowa z lekarzem o tym, co jest dla Ciebie najważniejsze i co jest zgodne z Twoimi celami i preferencjami. Leczenie złożonej choroby, takiej jak cukrzyca, wymaga całego zespołu, a Ty jesteś jego kluczowym członkiem.
